Amerika kenner

Herverkiezing van Trump? Ik moet het nog zien…

Zijn er Nederlanders die géén gepeperde mening over de VS hebben? Nederland telt zestienmiljoen Amerikakenners. En ze weten bijna allemaal heel zeker hoe het verder moet met de 330-miljoen Amerikanen die sinds januari 2017 Donald Trump als president hebben.

Ik ben al vele jaren “Amerika Expert”. Ik was jaren TV-correspondent voor de NOS, heb er vijf boeken over geschreven en heb in talloze radio- en TV-programma’s over de VS verteld: Over verkiezingen, politiek, reizen en zakendoen in de VS. En ik heb met mijn gezin 23 jaar in Washington DC gewoond.

Bij lezingen over de VS ontstaat met mijn toehoorders vaak een interessant debat. Je hebt altijd wel een paar mensen in het publiek die net als ik oprecht van Amerika houden. Dat zijn meestal mensen die er zoals wij gewoond hebben of er veel zijn geweest voor studie, werk of zaken. Maar het merendeel van mijn publiek is kritischer, véél kritischer.

Donald Trump is voor hen het levende bewijs dat Amerikanen behoorlijk maf zijn. Oké, dat mag je vinden maar ik vind dat te makkelijk. En het is niet leuk en vooral niet uitdagend er zo over te denken want dan hoef je niet meer nieuwsgierig zijn. Ik probeer elke dag weer mijn verbazing over dat land levend te houden.

Bij lezingen (online of in het land) is het debat vaak levendig en altijd respectvol. Uiteraard pas ik de inhoud van mijn verhaal altijd aan op de specifieke wensen van mijn opdrachtgevers. In tijden van Corona is een zaaloptreden niet altijd mogelijk. Maar online kan ook veel. En interactiviteit werkt vaak juist beter! De nieuwe tijd!

In ons land zou Trump electoraal geen deuk in een pakje boter slaan. De meeste Nederlanders vinden hem vreselijk, afstotend zelfs. Er is in Nederland ook een rumoerige minderheid die vóór Trump is. Dan vertellen ze ons vooral via social media. Hun bijdrage is zelden genuanceerd en ze gebruiken woorden die ik hier niet zal herhalen.

Ze leveren ongezouten kritiek op iedereen die volgens hen deel uitmaakt van de verzonnen samenzwering van Trumphatende activisten, opiniemakers en medewerkers van de publieke omroep.

Ik ben geen complotdenker maar soms denk je: Daar moet een organisatie achter zitten. Ik neem er opgewekt kennis van en denk soms: Dit is geen vruchtbare manier om te discussiëren.

Van mening verschillen is leuk maar elkaar daarover digitaal toeschreeuwen is niet mijn favoriete manier van communiceren

Nederlanders hebben dus een niet mis te verstane mening over de VS. We kijken op 3 november bij de presidentsverkiezingen in elk geval niet neutraal toe zoals we tamelijk ongeïnteresseerd de verkiezingsuitslag in Luxemburg, Finland of zelfs Duitsland tot ons nemen. Nederlanders winden zich – lijkt het wel – over Amerikaanse politiek meer op dan over het wel en wee van onze vaderlandse politici.

In de 35 jaar dat ik de Amerikaanse politiek volg, heb ik in die Nederlandse waarneming een paar pregnante patronen ontdekt.

Patroon één: Nederlanders zouden elke Democratische kandidaat een overweldigende meerderheid bezorgen, een “landslide victory”. Republikeinen hebben geen kans in ons politieke polderlandschap. Nederlanders vinden Republikeinse presidenten schurkachtig (Richard Nixon), oppervlakkig (Ronald Reagan), kleurloos (George H.W.Bush), een beetje dom (George W.Bush) of héél dom (Trump). Het is natuurlijk prettig als je dat zo zeker weet. Geef een politicus het etiket oppervlakkig of dom en je hoeft zelf niet meer na te denken.

Er is in Nederlands denken over Amerika een tweede patroon: Wij hebben niet zo’n hoge pet op van de Amerikaanse samenleving. We kijken in meerderheid met afgrijzen naar sociale ongelijkheid, misdaad, wapenbezit, de arrogantie van rechtse politici en het fanatisme van conservatieve christenen. “Typisch Amerikaans allemaal”. Nou dan weet je het wel…

Een derde patroon: Nederlanders zijn niet erg optimistisch over de toekomst van de VS. Ze hebben een ronduit pessimistisch Amerikabeeld. Komt het nog wel goed met onze machtige vriend en bondgenoot? Zijn we nog wel zo close met het land van Donald Trump? Nederland is er somber over.

Het vierde patroon: Nederland verwacht in meerderheid dat “The Donald” herkozen wordt voor een tweede termijn in het Witte Huis. In 2016 verwachtte ook niemand dat hij zou winnen. Hillary Clinton zou de klus wel even klaren. In de opiniepeilingen leek ze onverslaanbaar. Niet dus. Nu koerst hij met de politieke wind in de rug naar een tweede, presidentiële termijn, hoor ik vaak bij lezingen.

Ik stel al die veronderstelde zekerheden bij lezingen (in een zaal of online) graag op de proef. Ik zie de grote tekortkomingen van de VS (ongelijkheid, misdaad, armoede). Voor te veel mensen in de VS  is de Amerikaanse Droom een nachtmerrie.

 Tegelijk bewonder ik Amerikanen om hun energie en creativiteit. Het blijft een voorrecht daarover in lezingen met mijn publiek van gedachten te wisselen.

En die herverkiezing van Trump?

Ik moet het nog zien…

Mijn lezingen

Ik ben het allebei: Spreker én dagvoorzitter. En op verzoek van opdrachtgevers combineer ik het.
En ben dan spreker en voorzitter. Inhoudelijk stem ik dat natuurlijk nauwkeurig af.

Reviews

Charles is een groot voorbeeld!

“Mijn toehoorders praat ik bij over kandidaten en campagnes, leugens en lobbyisten. Natuurlijk gaat het ook”

– Mark Jansen

Charles is een groot voorbeeld!

“Mijn toehoorders praat ik bij over kandidaten en campagnes, leugens en lobbyisten. Natuurlijk gaat het ook”

– Mark Jansen

Charles is een groot voorbeeld!

“Mijn toehoorders praat ik bij over kandidaten en campagnes, leugens en lobbyisten. Natuurlijk gaat het ook”

– Mark Jansen